16 februari 2023

Ik ben de laatste weken aan het genieten van mijn schrijfwerk en daarom heb ik er deze Quote maar eens bij gezocht, met de enige schrijfregels die je ooit nodig hebt.

1. Schrijf waar je van houdt.

Deze regel vind ik belangrijk. Blijf bij jezelf en schrijf waar je van houdt. Schrijven is een enorme klus en een langdurig proces. Je zit maanden, soms zelfs nog langer, aan een manuscript te werken. Dus als je dan een verhaal zou gaan schrijven, terwijl je er zelf niet van houdt, bestaat er een grote kans dat je ergens blijft steken langs de lange weg die je moet gaan om een boek gepubliceerd te krijgen. Bovendien zullen de lezers het merken als je als schrijver zelf geen plezier aan je schrijfwerk hebt beleefd. Als jij al niet volledig achter je verhaal kan staan, hoe kunnen zij dat dan? Ik ben ontzettend blij dat ik, telkens wanneer er na een aantal versies schrijven en redigeren aan een nieuw manuscript, en na de redactie die er dan nog op volgt, verliefdheid voel voor mijn verhaal. Ik houd van ieder boek dat ik geschreven heb en ben gek op mijn eigen verhalen, ze zijn precies wat ik wilde schrijven. Mijn boeken passen helemaal bij mij. Elke schrijver legt wel een stukje van zichzelf in zijn verhalen, toch?

(Interplanetair – boek 3 – Schakelmagie is het volgende boek dat uit zal komen)

2. Laat je nooit, maar dan ook nooit tegenhouden door haters.

Natuurlijk kun je als schrijver zelden lezers vinden die voor de volle honderd procent van je verhalen houden, zoals jij dat doet. Mensen verschillen nu eenmaal van elkaar, ieders referentiekader is weer anders. Iedereen haalt andere informatie uit de ervaringen die het leven brengt en geeft er een eigen betekenis aan. Hoe meer overeenkomsten er zijn, hoe meer een lezer mijn verhalen zal kunnen waarderen. Soms zijn er ook haters. Mensen die er niets aan vinden, soms alleen al vanwege het genre waarin ik schrijf. Soms alleen vanwege een waanidee dat ze hebben over het genre waarin ik schrijf, dat ze nog nooit hebben onderzocht. Dat is jammer en daar heb ik ook geen invloed op. Het wordt alleen teleurstellend als ik merk dat mensen bij voorbaat mijn boeken al niet willen kopen of lezen, omdat ik er bijvoorbeeld bij Zilverbron zelf voor moet betalen om mijn boeken uitgegeven te krijgen. Hé, dat gaat jou niks aan! Dat is mijn eigen keuze! Als ik dat wil, wie ben jij dan om te bepalen dat het slecht is? Mijn ervaringen zijn helemaal niet slecht, en ik help er een uitgeverij mee die anders niet zoveel boeken per jaar uit zou kunnen geven, in Nederland. Dat heb ik er graag voor over. Soms zijn er haters die vinden dat fantasy en sciencefiction niet door elkaar gebruikt mogen worden in verhalen, of die naarstig op zoek gaan naar clichés, wat blijkbaar net zoiets is als vloeken in de kerk. Haters maken soms beledigende grappen over de magische spreuken die ik in mijn boeken gebruik of over vrouwen die in mijn verhalen zwanger zijn. Of ze vallen erover dat er te veel verhaalelementen in mijn verhalen zitten, terwijl dat gewoon een kenmerk is van het genre en er genoeg andere (ook Engelstalige) boeken aan te wijzen zijn die dat ook hebben, waar ik ze helemaal niet over hoor klagen. Van dat soort opmerkingen word ik verdrietig en ook veelal kwaad. Niet zelden hebben ze het effect dat ik denk om maar te stoppen met wat ik het liefste doe. Zouden jullie dat doen, stoppen met waar je van houdt, vanwege cynische personen die vinden dat ze iets op je aan te merken moeten hebben? Laat mij in mijn waarde, denk ik dan. Sta eens meer open voor andere dingen. Je hoeft het niet met me eens te zijn, maar het zou je niet misstaan om meer respect op te brengen voor een schrijver, die zijn best doet om een steentje bij te dragen aan de groei van het fantastische genre in Nederland. En, hé, je hoeft mijn boeken ook helemaal niet te lezen, hoor. Ik dring ze niemand op. Maar eerlijk, ik heb veel liever lezers die mijn boeken een kans geven. Lezers die er plezier aan beleven en toegeven dat ze aan het denken zijn gezet, die me niet in een hoek willen zetten en met een afkeurend vingertje naar me zwaaien. Van vriendelijke woorden kan ik heerlijk enthousiast worden, die geven me de moed om door te gaan met waar ik het liefst mee bezig ben. Schrijven.

(Bezig met redigeren van Het geheim van Shiloh – versie 5)

3. Je schrijven is nooit zo slecht als je weleens denkt.

Je mag best kritisch zijn op mijn verhalen. Het is zelfs zo, dat ik graag feedback ontvang, omdat ik die, wanneer ik vind dat iemand echt een punt heeft, gebruik om mijn verhalen te verbeteren. Ik ben vanaf dat ik begon met boeken en korte verhalen schrijven in het genre steeds bezig aan een groeiproces. Ik wil graag verder komen en beter worden, als schrijver. Soms ben ik ook erg kritisch op mijn eigen werk, maar na verloop van tijd kom ik er dan vaak achter dat iets niet zo slecht is als ik zelf verwachtte. Neem van mij aan dat schrijvers vaak zelf hun ergste critici zijn, juist omdat ze zo gedreven zijn om een goed verhaal te leveren.

4. Niet alle schijfadviezen zullen voor jou werken.

Dat niet alle schrijfadviezen voor alle schrijvers even goed zullen werken, lijkt me logisch. Iedereen is anders, wat bij de een werkt zal bij de ander misschien juist tegenwerken. Toch vind ik wel dat ik als schrijver mijn best moet doen om de schrijftechnieken goed te leren. Hoe ik die dan inzet, is aan mijzelf. Iedereen heeft een eigen stijl van schrijven en bij de een zal het accent anders liggen dan bij een ander. Ik probeer zo eenvoudig mogelijk te schrijven, zodat het verhaal vlot te lezen is. Toch vinden sommige lezers mijn verhalen ingewikkeld door vreemde namen en woorden die ik gebruik. Ik ben echter niet van plan om daarin veel concessies te doen, want ik ben van mening dat een boek ook belangrijk is voor de ontwikkeling van de woordenschat van lezers. Bij fantasyverhalen horen nu eenmaal ook fantasynamen en een uitgebreide wereldbouw met wonderlijke wezens en/of vreemde namen. Die hebben niet veel te maken met woordenschat, natuurlijk, maar wellicht wel met de sfeer van het verhaal.

(Nadat het verhaal helemaal geschreven was, ben ik nu bezig met het redigeren ervan)

5. Er is geen eenduidige manier van schrijven.

Iedere schrijver pakt het weer anders aan. Bij een kort verhaal pak ik het anders aan dan bij een hele roman. Voor een kort verhaal heb ik meestal een begin, midden en eind in gedachten. Soms vul ik een verhaalschema in, soms schrijf ik het organisch. Voor een roman begin ik meestal met een brainstorm voor welk verhaal ik wil gaan schrijven, met onderzoek en met de wereldbouw. Ik maak landkaarten en teken personages of zoek de afbeeldingen die ik nodig heb. Ik maak karakterschetsen en vul lijsten in van eigenschappen voor de protagonist, de antagonist en alle bijpersonen uit het verhaal. Ik maak een grove indeling met een beginsituatie, een blinde vlek, een eerste actiemoment en drie keerpunten, met op het eind de climax en de uitkomst. Daarna vul ik een plotschema in met voor elk hoofdstuk ongeveer vijf scènes. Dan ga ik schrijven en werk ik alle scènes verder uit. Vaak wijk ik af van wat ik oorspronkelijk had bedacht en word ik intuïtief een andere kant op gestuurd voor het schrijven van de scènes, tijdens het schrijfproces. De enige vaste punten zijn de keerpunten die ik had bedacht, al kunnen die ook nog weleens wijzigen, vooral de laatste. Er zijn andere schrijvers die het hele verhaal organisch schrijven, er zijn er die alles tot in de puntjes plannen. Ik zit er een beetje tussenin door vooruit veel te plannen en tijdens het schrijven nog van alles aan te passen, als dat beter voelt.

6. Niet iedereen zal je verhaal waarderen en dat is goed.

Smaken verschillen en dat is helemaal niet erg. Zelf heb ik een uitgesproken smaak, toch ben ik nu al jarenlang bezig met het lezen van boeken van uiteenlopende schrijvers. Dat bevalt me goed. Het helpt om open te staan voor alle soorten verhalen. Wel heb ik een sterke voorkeur voor fantasy en sciencefiction ontwikkeld, omdat ik vind dat daarin veel meer kan. En ik laat me graag verwonderen door verbeeldingsliteratuur.

Excuses als ik iemand beledigd heb met bepaalde opmerkingen, soms zit iets me te hoog en moet ik het van me afschrijven. Te lang heb ik alles in mijn leven geslikt zonder voor mezelf op te komen, dat werkt verstikkend en daar doe ik dus niet langer aan mee.

Groeten van Johanna Lime