26 november 2013.

HAND-OUT OVER HET SCHRIJFPROCES.

Zoals u weet zijn wij bezig met het schrijven van een roman. Ook schrijven we korte verhalen voor verhalenwedstrijden in het fantasy genre. We hebben gedacht over hoe het proces daarbij verloopt. Hieronder volgt een hand-out van dat proces:

Stap 1: In het begin heb je vooral ideeën nodig, losse elementen, associaties, opmerkelijke dingen die je om je heen ziet en hoort, droombeelden tijdens je slaap, iets dat uit je onderbewuste omhoog komt. Zo langzamerhand komen allerlei losse elementen bij elkaar. Ik noem dit de fase van INSPIRATIE.

Stap 2: Dan ga je steekwoorden opschrijven en denk je na over wat het zou kunnen worden. De brainstorm. Je gaat bedenken in welke (fantasie)wereld het zich afspeelt en je gaat informatie verzamelen (onderzoek doen). Wat voor boodschap zit erachter? Wat wil je ermee? Is het genoeg voor een roman of wordt het een kort verhaal? Misschien een blog of een artikel? Fictie of non-fictie? Ik noem dit de fase van DOELBEPALING.

Stap 3: Bij schrijven heb je net als bij alles structuur nodig. Wat is het plot? Wie is het hoofdpersonage en wie zijn de andere personages. Wat is het begin? Welk conflict is er en langs welke keerpunten komt er een proces op gang waardoor het hoofdpersonage in de loop van het verhaal verandert. Hoe eindigt het? Welk perspectief gebruik je? Welke consequenties heeft de wereldbouw en hoe houd je het logisch voor de lezer? Oorzaak en gevolg moeten kloppen. Hoe kun je de lezer boeien en dit volhouden in het hele verhaal? In welke vorm giet je de boodschap? Ik noem dit de fase van COMPOSITIE.

Stap 4: Nu je de verhaallijn(en) hebt bepaald, ga je schrijven. Tijdens dit proces krijg je soms weer andere ingevingen die je kunt verwerken in het verhaal. Maar houd de plot in de gaten. Het is net als bij de TOTE *) nodig om na het schrijven te herschrijven, misschien ook nadat het is voorgelegd aan proeflezers die hun kritiek gegeven hebben, totdat je vindt dat het goed is. Ergens moet er een punt achter gezet kunnen worden, anders blijf je verbeteren en komt het nooit af. Ik noem dit de fase van de UITWERKING.

Stap 5: Je leest je hele verhaal hardop na en controleert de spelling, de logica, de verhaallijn en evalueert of het geworden is wat je wilde. Dan stuur je het naar een uitgever of je stuurt je verhaal op naar de organisatie van de verhalenwedstrijd, waar het wordt voorgelegd aan de jury. Dan volgt een tijd van afwachten en van spanning over welke waardering eraan gegeven wordt en de beslissing over of het je doelgroep, de lezers, bereikt. Ik noem dit de fase van EVALUATIE EN TEST.

Met vriendelijke groeten,

Johanna Lime.

(Geschreven door Marjo Heijkoop).

*) Over TOTE:

Bij NLP (Neuro Linguïstisch Programmeren) heb je een strategie die de TOTE strategie wordt genoemd. Dit betekent: Trigger – Operate – Test – Exit. Iets begint doordat er een aanzet toe is, dan volgt een handeling, de test bepaalt of je kunt stoppen of dat er meer handelingen nodig zijn. Het proces kan dus best weleens TOTOTOTOTE worden voordat het is afgerond. Voorbeeld: Een spijker heeft meerdere hamerslagen nodig om in een plank geslagen te worden, pas als de spijkerkop even hoog is als de plank kun je stoppen met slaan. Bij schrijven moet er soms meerder keren een herschrijfronde ingelast worden voordat je verder kunt gaan met de volgende stap.